Διαταραχές της Όσφρησης (ανοσμία-υποσμία)


Ανοσμία-Υποσμία

H ανοσμία ορίζεται ως η απουσία της ικανότητας όσφρησης (ανοσμία) ενώ η μειωμένη ικανότητα όσφρησης ονομάζεται υποσμία. Οι διαταραχές τις όσφρησης και της γεύσης μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής ενός ατόμου.Οι διαταραχές της όσφρησης και της γεύσης παρουσιάζονται στο1% του γενικού πληθυσμού σε ηλικίες κάτω των 65 ετών, ενώ σε άτομα άνω των 65 ετών το ποσοστό αυτό αυξάνεται κατακόρυφα στο 50% περίπου, διότι κάποια απώλεια της όσφρησης συμβαίνει με τη γήρανση.

Η υποσμία-ανοσμία οφείλεται συνήθως σε διάφορα αίτια που σχετίζονται με τη μύτη και τους παραρρίνιους κόλπους και για το λόγο αυτό η διερεύνησή της είναι έργο του ωτορινολαρυγγολόγου. 

Αίτια
1. Σοβαρή λοίμωξη στη μύτη και τους παραρρίνιους κόλπους (παραρρινοκολπίτιδες)
2. Κάπνισμα
3. Χτύπημα στο κεφάλι
4. Ηλικία (με την πάροδο του χρόνου η όσφρηση μειώνεται)
5. Όγκους εγκεφάλου πχ μηνιγγίωμα στη βάση του κρανίου
6. Άλλα αίτια πχ έλλειψη βιταμινών, σακχαρώδης διαβήτης
Την πλέον συχνή αιτία ανοσμίας αποτελεί η ρινική απόφραξη οφειλόμενη σε ρινίτιδα (φλεγμονή του ρινικού βλεννογόνου). Αν δεν εισέρχεται αέρας στα οσφρητικά νεύρα, τότε η αίσθηση της όσφρησης δε θα ευοδωθεί. Η αλλεργική ρινίτιδα και οι ρινικοί πολύποδες (νεοπλασίες του ρινικού βλεννογόνου) προκαλούνται από ερεθιστικούς παράγοντες, όπως αλλεργιογόνα, λοιμώξεις, καπνός από τσιγάρο, καθώς και άλλους αέριους ρυπαντές. Όγκοι, όπως οι ρινικοί πολύποδες, μπορούν επίσης να φράξουν τις ρινικές οδούς και τα οσφρητικά νεύρα και συνεπώς να επιφέρουν ανοσμία. Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις ή ,σπανιότερα, ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις, μπορούν να καταστρέψουν τα οσφρητικά νεύρα.

Διερεύνηση
Η διάγνωση τίθεται από τον ΩΡΛ με διάφορες πληροφορίες που θα συλλέξει από το Ιστορικό (έναρξη μετά από λοίμωξη της άνω αναπνευστικής οδού; τραυματισμός κρανίου; φάρμακα; γνωστή αλλεργία; Σημεία, που συνηγορούν για αιτία εντοπισμένη στις ρινικές κοιλότητες ή στους παραρινικούς κόλπους, είναι οι διακυμάνσεις της οσφρητικής λειτουργίας, τα συμπτώματα, που εκδηλώνονται σταδιακά και ανοσμία, που προηγείται της υποσμίας), επισκόπηση μύτης (καλύτερα να γίνεται μετά από αποσυμφόρηση), νευρολογική αντικειμενική εξέταση σε υποψία ενδοεγκεφαλικού όγκου και, εάν η υποψία επιμένει, να γίνεται CT, MRI.



Θεραπεία
Η διακοπή του καπνίσματος είναι το πρώτο βήμα! Πολλοί καπνιστές που σταματούν το κάπνισμα, ανακαλύπτουν νέες γεύσεις τόσο ενθουσιωδώς που αμέσως παίρνουν βάρος. Η μείωση της έκθεσης σε άλλους ερεθιστικούς παράγοντες του ρινικού βλεννογόνου και η θεραπευτική αντιμετώπιση αλλεργιών του αναπνευστικού ή χρόνιων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού, θα αποδειχτούν ευεργετικές. 

 Τα κορτικοστεροειδή και τα αντιισταμινικά είναι ιδιαίτερα χρήσιμα σε αυτές τις περιπτώσεις. Χειρουργική αφαίρεση αιτιών που προκαλούν συμφόρηση, όπως οι πολύποδες ρινός.