To βατράχιο (ranula) αναφέρεται σε κυστική μάζα που εντοπίζεται στο έδαφος του στόματος ετερόπλευρα, κοντά στο χαλινό της γλώσσας. Συγκεκριμένα, το βατράχιο προέρχεται από το σώμα του υπογλώσσιου αδένα, απο τους εκφορητικούς πόρους Rivini του υπογλωσσίου αδένα, από τον πόρο του Wharton του υπογνάθιου σιελογόνου αδένα και σπανιότερα από ελάσσονες σιελογόνους αδένες. Η αιτιοπαθογένεια του βατράχιου στα μικρά παιδιά είναι άγνωστη, ενώ η εμφάνιση βατράχιου σε μεγαλύτερες ηλικίες σχετίζεται με την ύπαρξη προηγηθέντων μικροτραυματισμών στην περιοχή. Το απλό βατράχιο, οφείλεται συνήθως σε μερική απόφραξη του πόρου του υπολώσσιου σιελογόνου αδένα, με αποτέλεσμα διάταση του εγγύς τμήματος του πόρου. Το καταδυόμενο βατράχιο, προκύπτει μετά από πλήρη απόφραξη του πόρου του υπογλώσσιου σιελογόνου αδένα, ρήξη του πόρου και απελευθέρωση του περιεχομένου στους γύρω ιστούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ψευδοκύστης που δεν περιβάλλεται από επιθήλιο, αλλά από συνδετικό ή κοκκιωματώδη ιστό και καταδύεται ανάμεσα στους μυς του τραχήλου.
Χαρακτηριστικά
Τα βατράχια μπορεί να διακυμαίνονται σε μέγεθος. Μπορούν να είναι ροζ ή μπλε χρώμα, ανάλογα με το πόσο βαθιά βρίσκεται η κύστη, και συνήθως προκαλούν δυσκολία στην ομιλία και δυσχέρεια στην μάσηση και κατάποση τροφής.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση του «απλού βατράχιου» είναι χειρουργική με ενδοστοματική προσπέλαση από ΩΡΛ. Γίνεται εκτομή του βατραχίου και μαρσιμοποίηση. Σε περίπτωση υποτροπής, που ανέρχεται έως και 30%, απαιτείται και η συναφαίρεση του σύστοιχου υπογλώσσιου σιαλογόνου αδένα.
Το «καταδυόμενο βατράχιο» χρήζει πάντοτε εκτομής και του υπογλώσσιου σιαλογόνου αδένα. Στην περίπτωση αυτή πέρα από την ενδοστοματική προσπέλαση μπορεί να χρειαστεί και τραχηλική τομή. Είναι σημαντικό να εκτιμηθεί από ΩΡΛ χειρουργό, διότι ενίοτε μπορεί να υποκρύπτει μια πιο σοβαρή παθολογία η οποία απαιτεί περαιτέρω προσοχή!
Ευθυμίου Χριστίνα, Χειρουργός, ΩΡΛ
