HPV και καρκίνος του στοματοφάρυγγα.

Ο καρκίνος που οφείλεται στον ιό του HPV αποτελεί το 5% όλων των καρκίνων, συμπεριλαμβανομένων όλων των καρκίνων του τραχήλου. Σε τρέχουσες μελέτες, θεωρείται ότι από το έτος 2020 στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα θα συνδέεται σε ένα μεγάλο ποσοστό με τον ιό HPV, ξεπερνώντας ακόμη και τον καρκίνο του τραχήλου.

 Τι είναι το HPV;
Το HPV είναι μια ομάδα ιών από τους οποίους ορισμένοι τύποι προκαλούν κονδυλώματα στο δέρμα και άλλοι προκαλούν κονδυλώματα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Ορισμένοι τύποι του HPV είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο της πρωκτογεννητικής περιοχής (ιδίως του τραχήλου και της μήτρας) και της περιοχής της κεφαλής και τραχήλου. Ο ιός HPV, και συχνότερα οι τύποι HPV 6 και 11,έχουν συσχετιστεί με καλοήθεις βλάβες του στόματος, στις οποίες περιλαμβάνονται το θήλωμα, η κοινή μυρμηκιά, το οξυτενές κονδύλωμα και η εστιακή επιθηλιακή υπερπλασία. Τα τελευταία χρόνια συσσωρεύονται στοιχεία από την ιατρικής έρευνα που υποδηλώνουν συμμετοχή του ιού HPV και σε καρκίνους της ευρύτερης περιοχής που εστιάζονται στη στοματική κοιλότητα, το στοματοφάρυγγα και το λάρυγγα. Ο καρκίνος σε αυτές τις περιοχές αποτελεί τον έκτο κατά σειρά συχνότητας τύπο καρκίνου στον άνθρωπο με ποσοστό πενταετούς επιβίωσης περίπου 45-50%. 

Ο βασικός αιτιολογικός παράγοντας για την πρόκληση καρκίνου στη στοματική κοιλότητα, το στοματοφάρυγγα και το λάρυγγα είναι το κάπνισμα και η μακροχρόνια χρήση αλκοόλ. Όμως, η παρατήρηση ότι η συχνότητα ανίχνευσης ιού HPV, κυρίως του ογκογόνου τύπου HPV 16, είναι 2-3 φορές υψηλότερη σε προκαρκινικές βλάβες, συγκριτικά με το φυσιολογικό βλεννογόνο του στόματος, υποδηλώνει πιθανότατη συμμετοχή του ιού στα πρώιμα στάδια της καρκινογένεσης. Μάλιστα σε ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως στη βάση της γλώσσας και στις αμυγδαλές, ο ιός HPV ανιχνεύεται σε ποσοστό 80-90%. Από μελέτες βιολογικών δεικτών φαίνεται ότι ο ιός HPV είναι ενεργός εντός αυτών των βλαβών. 


Πώς μεταδίδεται ο HPV;
HPV μπορεί να μεταδοθεί με τη σεξουαλική επαφή, διότι βρίσκεται στο σάλιο, σπέρμα και στις εκκρίσεις των γεννητικών οργάνων. Οι καλοήθεις κρεατοελιές του δέρματος, που προκαλούνται από ορισμένους τύπους του ιού HPV, μεταδίδεται μέσω επαφής δέρμα με δέρμα. Εφ'όσον το HPV είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, η χρήση προφυλακτικού μπορεί να μειώσει γενικά τον κίνδυνο για λοίμωξη.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «The New England Journal of Medicine» το 2007 διαπιστώθηκε ότι διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν με καρκίνο του στοματοφάρυγγα άτομα τα οποία είχαν στοματικό σεξ με τουλάχιστον έξι διαφορετικούς εταίρους. Η ‘υπογραφή’ του DNA του HPV τύπου 16 παρατηρήθηκε σε άτομα τα οποία είχαν πολλαπλές επαφές με στοματικό έρωτα.

Εμβολιασμός έναντι του HPV 

Η υψηλή αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των εμβολίων έναντι του ιού HPV είναι σήμερα τεκμηριωμένη. Ο εμβολιασμός απευθύνεται σε όλες τις γυναίκες από την ηλικία των 12 έως 26 ετών, γίνεται ανεξάρτητα από την έναρξη ή όχι των σεξουαλικών επαφών και έχει επίσης εγκριθεί για τα αγόρια και τους άνδρες ηλικίας 9 έως 26 ( βρέθηκε να προστατεύουν απο κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού). Η συνεχώς αυξανόμενη εφαρμογή των εμβολίων έναντι του ιού ΗPV, πιθανότατα να προσφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στην πρόληψη των HPV σχετιζόμενων καρκίνων στόματος, στοματοφάρυγγα και λάρυγγα, καθώς και των προκαρκινικών καταστάσεων που προηγούνται αυτών.