Βαρηκοΐα

Βαρηκοΐα Η βαρηκοΐα είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα υγείας. 

Η βαρηκοΐα είναι η δυσλειτουργία της ακοής και όχι η απώλειά της. Ένας βαρήκοος δεν είναι κωφός. Μπορεί να συμβεί στον καθένα και σε κάθε ηλικία. Μερικοί γεννιούνται βαρήκοοι, ενώ άλλοι πάσχουν από βαρηκοΐα συνήθως με το πέρασμα της ηλικίας. Το κτύπημα στο κεφάλι, φλεγμονές του αυτιού ή παρατεταμένη έκθεση σε δυνατούς θορύβους μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα ακοής.

Πως διακρίνουμε κάποιον ο οποίος πάσχει από

βαρηκοΐα;

• Έχει πρόβλημα στο να αντιλαμβάνεται μερικούς ήχους.
• Παραπονείται πως πολύς κόσμος μιλάει μπερδεμένα και όχι καθαρά.
• Βάζει την τηλεόραση δυνατά όταν οι άλλοι ακούνε πιο σιγά.
• Συχνά ζητά από τους συνομιλητές σου να μιλούν πιο δυνατά ή να επαναλάβουν αυτό που είπαν.
• Του είναι δύσκολο να καταλαβαίνει τους συνομιλητές του όταν μιλούν σε θορυβώδες περιβάλλον.
• Οι συνομιλητές του σχολιάζουν την αδυναμία του να ακούει καθαρά.

Στατιστικά, ο βαρήκοος καταλαβαίνει το πρόβλημα του μετά από 3-4 χρόνια, ακόμη και αργότερα. Συνήθως οι γύρω του (οικογένεια, φίλοι) είναι αυτοί που το αντιλαμβάνονται πρώτοι.

Ανάλογα με την εντόπιση της βλάβης που προκάλεσε τη βαρηκοΐα διακρίνονται τα ακόλουθα είδη βαρηκοΐας:

• Βαρηκοΐα τύπου αγωγής ή αγωγιμότητας, όταν η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα αγωγής (μεταβίβασης) του ήχου, δηλαδή στο έξω ή στο μέσο αυτί.
• Νευροαισθητήρια βαρηκοΐα ή βαρηκοΐα τύπου αντιλήψεως, όταν η βλάβη εντοπίζεται μεταξύ έσω ωτός και ακουστικού φλοιού του εγκεφάλου. Η βλάβη αφορά τον κοχλία (κοχλιακή) ή την αρχή του κοχλιακού νεύρου (οπισθοκοχλιακή) ή την κεντρική ακουστική οδό από το κοχλιακό νεύρο μέχρι τον ακουστικό φλοιό στον κροταφικό λοβό του εγκεφάλου.
• Βαρηκοΐα μικτού τύπου, όταν συνυπάρχουν βαρηκοΐα αγωγής και νευροαισθητήρια στο ίδιο αυτί.
• Κεντρική βαρηκοΐα, όπου το ηχητικό ερέθισμα φτάνει φυσιολογικά στον εγκέφαλο, αλλά η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα επεξεργασίας του, δηλαδή στην ακοή αντιλήψεως. Αποτελεί νευρολογική εκδήλωση.
• Ψυχογενής βαρηκοΐα, όταν δεν υπάρχει οργανική βλάβη στο σύστημα της ακοής. Εδώ ανήκουν η υστερική βαρηκοΐα και η βαρηκοΐα εκ προσποιήσεως.

Oι πιο συχνές αιτίες βαρηκοΐας

Στην παιδική ηλικία πολύ συχνές είναι οι διάφορες μορφές ωτίτιδας με πιο συχνή την εκκριτική ωτίτιδα, όπου μαζεύεται υγρό πίσω από το τύμπανο. Οφείλεται σε κακό αερισμό του αυτιού από την ευσταχιανή σάλπιγγα, που φράσσεται από υπερπλαστικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια). Η θεραπεία είναι απλή με τη χειρουργική αφαίρεση των εκβλαστήσεων και την παροχέτευση του υγρού με άμεση βελτίωση της ακοής.

Παρατηρώντας την αντίδραση του παιδιού σας στους ήχους, θα εντοπίσετε πιθανά προβλήματα ακοής. Απαντά το μωρό σας στον ήχο της φωνής σας; Καταλαβαίνει το νήπιο απλές λέξεις και ήχους και προσπαθεί να τους μιμηθεί; Καταλαβαίνει το παιδί σε μεγαλύτερη ηλικία τι του λέτε μόνο αν σας κοιτάζει όταν του μιλάτε;

Τα προβλήματα ακοής καθυστερούν την ανάπτυξη της ομιλίας, γλώσσας και ικανότητας μάθησης του παιδιού. Είναι πολύ σημαντικό να εντοπίσετε πιθανά προβλήματα ακοής όσο το δυνατό νωρίτερα.

Στους ενήλικες εκτός από τη χρόνια ωτίτιδα είναι πολύ συχνή στη χώρα μας και η ωτοσκλήρυνση. Προσβάλει σιγά-σιγά και τα δυο αφτιά, τις γυναίκες πολύ συχνότερα από τους άνδρες και αφορά συνήθως νεαρές ηλικίες, που δύσκολα αποδέχονται τα ακουστικά σαν μόνιμη λύση του προβλήματος της ακοής. Ο αναβολέας (το τελευταίο οστάριο πριν από τον κοχλία) καθηλώνεται στη θυρίδα του λόγω εναπόθεσης αλάτων στον ελαστικό του σύνδεσμο, με αποτέλεσμα να μην μεταδίδει πλέον τις δονήσεις του ήχου στα υγρά του κοχλία.

Για πολλούς η βαρηκοΐα είναι σημάδι της ηλικίας. Είναι ωστόσο τόσο βαθμιαία και απαρατήρητη διαδικασία που ο βαρήκοος είναι ο τελευταίος που καταλαβαίνει ότι έχει πρόβλημα. Άτομα που πάσχουν από σταδιακήβαρηκοΐα συχνά δυσκολεύονται να συνομιλούν όταν βρίσκονται σε πλήθος και παραπονιούνται ότι οι συνομιλητές τους μασάνε τις λέξεις τους.

Αντιμετώπιση:

Θεραπεία βαρηκοΐας τύπου αγωγιμότητας

α)Συντηρητική αγωγή
Η συντηρητική θεραπεία στην αντιμετώπιση της βαρηκοΐας τύπου αγωγιμότητας έχει θέση σε περιπτώσεις όπως η οξεία μέση ωτίτιδα, η εξωτερική ωτίτιδα και γενικά όταν η βαρηκοΐα είναι απότοκος φλεγμονών και λοιμώξεων, όπου με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή έχουμε ίαση της αιτίας (φλεγμονή) και του αποτελέσματος (βαρηκοΐα). 

Επίσης, στην εκκριτική ωτίτιδα είναι πολλές οι φορές που συγκεκριμένες ασκήσεις είναι αρκετές για να υποχωρήσει, ενώ στην απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου από βύσμα κυψέλης αρκεί η αφαίρεση του βύσματος για να επανέλθει η ακοή στα φυσιολογικά επίπεδα. Τέλος, η τραυματική διάτρηση του τυμπανικού υμένα συνήθως αυτοϊάται.

β)Χειρουργική αγωγή
Επεμβάσεις όπως η αναβολεκτομή σε ωτοσκλήρυνση του αναβολέα, η αφαίρεση όγκων του έξω ακουστικού πόρου ή του μέσου ωτός και η τυμπανοπλαστική σε χρόνιες ωτίτιδες βελτιώνουν την βαρηκοΐα που προκαλούν οι εν λόγω παθήσεις.
Γενικά η πρόγνωση της βαρηκοΐας τύπου αγωγιμότητας είναι καλή και επιτυγχάνεται βελτίωση αν όχι ίαση στις περισσότερες περιπτώσεις με την εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας.

Θεραπεία νευροαισθητήριας βαρηκοΐας

Ακουστικά βαρηκοΐας

Πρόκειται για ηλεκτρονικές μικροσυσκευές που τοποθετούνται στο πίσω μέρος του πτερυγίου του αυτιού και στον έξω ακουστικό πόρο, οι οποίες ενισχύουν τους ήχους για να γίνουν ακουστοί από τα βαρήκοα άτομα. Ενδείξεις εφαρμογής τους είναι π.χ η πρεσβυακουσία και οι κληρονομικές βαρηκοΐες. Απαιτείται ειδική εκπαίδευση μετά την εφαρμογή (λογοθεραπεία)

Nόσος των χειμερινών κολυμβητών

Εξοστώσεις έξω ακουστικού πόρου

Οι εξοστώσεις αναπτύσσονται στον έξω ακουστικό πόρο, μπροστά από την τυμπανική μεμβράνη. Συνίστανται σε νεόπλαστο οστίτη ιστό και θεωρείται ότι προκαλούνται από ερεθισμό του περιοστέου, της μεμβράνης που καλύπτει το κόκκαλο. Σε αυτό οφείλεται και η παλιά ονομασία τους ως «νόσος των χειμερινών κολυμβητών». Προσβάλλουν και τα δύο αυτιά σε ορισμένες περιπτώσεις σε διαφορετικό βαθμό. Ο ρυθμός ανάπτυξής τους, αν και ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο, είναι γενικά αργός.

Συνήθως παρατηρούνται σε τυχαία εξέταση ωτός για άλλο λόγο. Αν ο ασθενής παρουσιάζει συμπτωματολογία είναι αυτή της αίσθησης πληρότητας του αυτιού. Ανάμεσα στις εξοστώσεις και το τύμπανο μπορεί να συσσωρεύονται κυψελίδα ή επιθήλια δέρματος που καθηλώνουν εν μέρει την τυμπανική μεμβράνη, προκαλώντας αίσθημα πληρότητας ή εξωτερικές ωτίτιδες. 
 
Η έντονη απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου ενδέχεται να προκαλέσει βαρηκοΐα, ενώ η απομάκρυνση των εκκρίσεων πίσω από τις εξοστώσεις καθίσταται πολύ δύσκολη.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, προτείνεται η χειρουργική αφαίρεση. Είναι μια σχετικά εύκολη επέμβαση που γίνεται μέσα από το αυτί και μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμα και με τοπική αναισθησία ή μέθη. Η επέμβαση ενδέχεται να γίνει ταυτόχρονα και στα δύο αυτιά αν και ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι μετά το πέρας της επέμβασης, το αυτί πωματίζεται με απορροφήσιμο υλικό.