Ωταλγία

Ωταλγία

www.ent.gr 

Η ωταλγία αποτελεί ένα από τα συχνότερα συμπτώματα που αναγκάζει έναν ενήλικα ή τους γονείς ενός παιδιού να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια. Συνήθως ο πόνος στο αυτί είναι πολύ δυνατός και διαξιφιστικός και αποτελεί, τις περισσότερες φορές ένδειξη ύπαρξης κάποιας φλεγμονής στο έξω ή μέσο ούς ( Ωτίτιδα).

Στα μικρά παιδιά η ωτίτιδα εκδηλώνεται με άτυπα συμπτώματα όπως κλάμα, ανησυχία, έμετο ή ακόμα και με κοιλιακές διαταραχές. ?λλα συμπτώματα που συνοδεύουν την ωταλγία είναι ο πυρετός, η εκροή υγρού ή αίματος από το αυτί, η μείωση της ακοής, ζάλη και ίλιγγος, βουητό, αίσθημα πληρότητας.

Η νεύρωση του αυτιού είναι πολύπλοκη και γίνεται από περισσότερα του ενός νεύρα. Τα νεύρα αυτά, εκτός από το αυτί, νευρώνουν και άλλα όργανα στην κεφαλή και τον τράχηλο με αποτέλεσμα ένα πρόβλημα που υπάρχει αλλού να αντανακλά (χτυπά) στο αυτί προκαλώντας πόνο. Παθήσεις των δοντιών, της κροταφογναθικής διάρθρωσης ή του φάρυγγα π.χ. αμυγδαλίτιδα, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Κάθε ασθενής με ωταλγία η οποία υποτροπιάζει, δεν υποχωρεί ή συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα θα πρέπει πάντα να εξετάζεται από ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο, για τον αποκλεισμό κάποιας σοβαρότερης κατάστασης.

Αιτίες - βλάβες του αυτιού που προκαλούν πόνο (ωταλγία):

• Λόγω συσσωρευμένης κυψελίδας ή ξένου σώματος που σφηνώθηκε στο αυτί.
• Μόλυνση στα αυτιά, εξωτερική και μέση ωτίτιδα, μαστοειδίτιδα
• Ρήξη ή διάτρηση του τυμπάνου του αυτιού.
• Βλάβες που δημιουργούνται στο αυτί λόγω αλλαγών πίεσης όπως πτήση, κατάδυση, έκρηξη, πολύ δυνατοί ήχοι όπως ένας πυροβολισμός, χαστούκι στο κεφάλι ή το αυτί.
• Βαρότραυμα από ταχεία μεταβολή της ατμοσφαιρικής πίεσης, παράδειγμα κατά την προσγείωση του αεροπλάνου.
• Ο πόνος μπροστά από το αυτί, στη περιοχή του τράγου συνήθως προέρχεται από μικρό δοθιήνα (σπυράκι με πύον). Ο πόνος βαθιά στο αυτί ή πίσω από αυτό προέρχεται από οξεία μέση ωτίτιδα ή μαστοειδίτιδα και μερικές φορές αυξάνεται όταν φυσάμε τη μύτη μας.

Ο πόνος πίσω από το αυτί ή κάτω από αυτό, που αυξάνεται όταν το πιέζουμε προέρχεται από εξωτερική ωτίτιδα.

ΩΡΛ χειρουργεία με υπέρηχους

Το φάσμα των ΩΡΛ χειρουργείων που μπορεί να γίνουν με τη βοήθεια των υπερήχων έχει μεγάλο εύρος:

• Αμυγδαλόλυση - συρρίκνωση του μεγέθους των υπερτροφικών αμυγδαλών, κρυπτόλυση (θεραπεία κακοσμίας του στόματος).
• Αντιμετώπιση σκολίωσης ρινικού διαφράγματος - αφαίρεση χόνδρινης άκανθας.
• Καυτηρίαση υπερτροφικών ρινικών κογχών (κρεατάκια των ενηλίκων).
• Αφαίρεση θηλωμάτων βλεννογόνου ρινός
• Αφαίρεση θηλωμάτων βλεννογόνου γλώσσας και στοματικής κοιλότητας.
• Θεραπεία ροχαλητού -αποφρακτικής άπνοιας ύπνου με εκτομή σταφυλής, υπερωιοφαρυγγοπλαστική, συρρίκνωση της μάζας των αμυγδαλών για διεύρυνση του αεραγωγού.

Πλεονεκτήματα υπερήχων

Η μέθοδος με τους υπερήχους εμφανίζει πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με την κλασική παραδοσιακή χειρουργική προσέγγιση:

• Είναι εντελώς αναίμακτη, αφού καυτηριάζει όλα τα μικρά αγγεία διαμέτρου μέχρι 5 χιλιοστά.
• Μειώνεται κατά πολύ ο συνολικός χρόνος της επέμβασης (10-15 λεπτά) και της ανάρρωσης.
• Είναι ανώδυνη, καθώς δεν χρησιμοποιεί καθόλου νυστέρι και ράμματα.
• Μπορεί να γίνει ακόμα και χωρίς ολική νάρκωση.
• Προσφέρουν τέλεια αποστείρωση χάρη στις ταλαντώσεις υψηλής συχνότητας.
• Είναι γενικά πολύ πιο ήπια ως επέμβαση, αφού ο ασθενής μπορεί σε λίγα λεπτά να πάει σπίτι του.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σε σχέση με τις άλλες σύγχρονες μεθόδους, όπως είναι οι ραδιοσυχνότητες (RF) και Laser, ο υπέρηχος έχει πολύ λιγότερο βλαπτική επίδραση στους ιστούς, καθώς λειτουργεί σε πολύ χαμηλότερη θερμοκρασία. Αυτό έχει αποτέλεσμα η διαδικασία της επούλωσης να είναι καλύτερη και η διάρκεια της ανάρρωσης να είναι πολύ μικρότερη.

Τι αποτελεσματικότητα έχει η ανοσοθεραπεία σε αλλεργική ρινίτιδα ή άσθμα;

Μελέτες έχουν δείξει ότι, όταν γίνεται σωστά, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική θεραπεία. Ετσι έχει παρατηρηθεί μείωση ή εξαφάνιση των συμπτωμάτων ρινίτιδας ή/και άσθματος στο μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών (έως και 80%). Ακόμη και σε αυτούς που τα συμπτώματα δεν εξαφανίζονται , εμφανίζονται ελαττωμένα.

Στα παιδιά με αλλεργική ρινίτιδα έχει δειχθεί ότι προστατεύει από την μελλοντική εμφάνιση άσθματος.

Επίσης οι μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμη και μετά την ολοκλήρωση της ανοσοθεραπείας συνεχίζονται τα ευεργετικά της αποτελέσματα.

Πόσο διαρκεί;

Ουσιαστικά ο αλλεργικός ασθενής είναι εκείνος που καθορίζει τη διάρκεια της ανοσοθεραπείας αναλόγως με την ανταπόκριση του. Κατά κανόνα, η διάρκεια της θεραπείας κυμαίνεται από 3 έως 5 έτη με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι ορατά μετά τη συμπλήρωση του πρώτου έτους θεραπείας.

Πως γίνεται;

Η ειδική ανοσοθεραπεία χορηγεται με υποδόριες ενέσεις εκχυλισμάτων αλλεργιογόνου ή αλλεργιογόνων, προς τα οποία είναι ευαισθητοποιημένοι οι ασθενείς και ως υπογλώσσια ανοσοθεραπεία, δηλαδή με ενστάλαξη υπογλωσσίων σταγόνων αλλεργιογόνου ή αλλεργιογόνων, των οποίων βαθμιαία αυξάνει ο αριθμός, μέχρις ότου επιτευχθεί η ανοχή της μέγιστης δόσης.

Αντιμετώπιση των εμβοών (βουητά)

Οι εμβοές αποτελούν ένα σύμπτωμα που συνοδεύει σχεδόν όλες τις οργανικές ή λειτουργικές παθήσεις του κεντρικού ή του περιφερικού ακουστικού συστήματος. Οι εμβοές είναι οι ενοχλητικοί ήχοι που μπορεί να μοιάζουν σαν τα παράσιτα του ραδιοφώνου ή ως μονότονοι συνεχείς ή διακοπτόμενοι ήχοι που μπορεί να φεύγουν και να επανέρχονται.

Βελτίωση συμπτωμάτων. Θεραπεία 

Αν οι εμβοές οφείλονται σε ωτολογικό πρόβλημα ο ΩΡΛ θα υποδείξει τις θεραπευτικές δυνατότητες, τόσο του ακοολογικού προβλήματος, όσο και του προβλήματος των εμβοών με τη χρήση φαρμάκων, συμπληρωμάτων διατροφής, τη χρήση κατάλληλου ακουστικού βαρηκοΐας ή την εφαρμογή κάποιας χειρουργικής θεραπείας, αν το πρόβλημα μπορεί να λυθεί με επέμβαση.



Αν ο εμβοές είναι άγνωστης αιτιολογίας πάλι δοκιμάζονται:
1. Τα ακουστικά βαρηκοΐας, που σε αρκετές περιπτώσεις περιορίζουν ή εξαφανίζουν τις εμβοές.
2. Χρησιμοποιείται η ηχοκάλυψη με διάφορες συσκευές ή ακουστικό που παράγει ήχο που καλύπτει τις εμβοές. Η ηχοκάλυψη βοηθάει μερικούς πάσχοντες από εμβοές.
3. Η επανεκπαίδευση του ακουστικού συστήματος στο να αγνοεί τις εμβοές με τη χρησιμοποίηση ειδικών συσκευών που εκπέμπουν δέσμη ήχων ευρείας συχνότητας (broad band noise). Οι ήχοι αυτοί είναι ησυχότεροι από τις εμβοές του ασθενούς. Θεραπεία αυτή διαρκεί περισσότερο από ένα έτος.
5. Η φαρμακοθεραπεία: Πολλά φάρμακα έχουν χρησιμοποιηθεί κατά των εμβοών, χωρίς θεαματικά πάντοτε αποτελέσματα, σ’ αυτά έχουν περιληφθεί τα αντισπασμωδικά, ηρεμιστικά, αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά και αντιισταμινικά. Τα φάρμακα αυτά δεν θεραπεύουν τις εμβοές, αλλά βοηθούν μερικούς να αποδεχτούν τις εμβοές.

6. Ο βελονισμός: Υπάρχουν επιστημονικές ανακοινώσεις στις οποίες αναφέρεται ότι βελτιώνονται οι εμβοές με το βελονισμό σε επιλεγμένους ασθενείς. Η τεχνική που εφαρμόζεται γίνεται με την επιλογή των σημείων του βελονισμού, που είναι διαφορετικά για τον κάθε ασθενή, ανάλογα με την περιγραφή του συνδρόμου των εμβοών που περιγράφει ο κάθε ασθενής.
Έχει βρεθεί ότι με 5-10 συνεδρίες βελονισμού ή μέση σοβαρότητα των εμβοών περιορίζεται σημαντικά με επακόλουθο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ασθενών.

Αιφνίδια Νευροαισθητήρια Απώλεια της Ακοής

Η αιφνίδια νευροαισθητική απώλεια ακοής, SSHL(sudden sensorineural hearing loss) είναι μια κλινική οντότητα που χαρακτηρίζεται από την μείωση της ακουστικής οξύτητας που λαμβάνει χώρα εντός λίγων δευτερολέπτων, μερικών λεπτών ή το μέγιστο εντός 72 ωρών επηρεάζοντας 3 ή περισσότερες συνεχόμενες συχνότητες, με μια απώλεια ακοής τουλάχιστον της τάξεως των 30 dB. Η απώλεια ακοής είναι σχεδόν πάντα μονόπλευρη και μπορεί να συνοδεύεται από εμβοές και αίσθημα ιλίγγου.

Η πρόγνωση ανάρρωσης απεδείχθη δυσμενής σε ασθενείς με απώλεια ακοής μεγαλύτερη των 50 Db και σε ασθενείς που παρουσίαζαν σύστοιχα αιθουσαία συμπτώματα. Σε ένα υπολογίσιμο ποσοστό περιστατικών αιφνίδιας κώφωσης επέρχεται αυτόματη ίαση εντός 15/20 ημερών. Η δυνατότητα ανάρρωσης όμως φθίνει ανάλογα με το διάστημα που μεσολάβησε από την έναρξη των συμπτωμάτων και την πρώτη αγωγή.

Αιτία:

Από αιτιοπαθολογική άποψη η SSHL διαιρείται σε συμπτωματική και ιδιοπαθή. Οι πιο πολυσυζητημένες αιτίες αιφνίδιας κώφωσης περιλαμβάνουν τη 

• συμπτωματική ιογενή λοίμωξη,
• φλεγμονώδεις ή αυτοάνοσες αντιδράσεις,
• αγγειακή ανεπάρκεια και την 
• θεωρία της ρήξης των ενδολαβυρίνθιων μεμβρανών. 

Ωστόσο, στην πλειονότητα των περιπτώσεων εμφάνισης SSHL δεν είναι δυνατό να εντοπιστεί η ακριβής παθογένεια και έτσι χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής.

Διαγνωστική διαδικασία

Η αιφνίδια νευροαισθητική απώλεια ακοής αποτελεί μια σοβαρή και επείγουσα κλινική κατάσταση. 

Μια ακριβής λήψη ιστορικού επιβεβαιώνει ότι η απώλεια της ακοής είναι αιφνίδια και εξελίχθηκε σε διάστημα μικρότερο των 72 ωρών. Θα πρέπει να εξεταστεί η ύπαρξη χρόνιων ασθενειών όπως η καρδιοαγγειακή νόσος, η υπέρταση, ο διαβήτης, ο υπερ-υποθυρεοειδισμός, η χρήση ωτοτοξικών φαρμάκων, η κατάχρηση αλκοόλ ή καπνού και η περίπτωση ακουστικού τραύματος. Θα πρέπει επίσης να αποκλειστεί μια πρόσφατη λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού.

Οι ακουολογικές εξετάσεις περιλαμβάνουν την ουδική τονική και ομιλιτική ακουομετρία, την τυμπανομετρία.

Θεραπεία:

Η θεραπεία της ιδιοπαθούς νευροαισθητικής απώλειας ακοής παραμένει αμφιλεγόμενη και στερείται παγκοσμίως αποδεκτού πρωτοκόλλου θεραπείας. Πολλά φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα έχουν χρησιμοποιηθεί για να βελτιώσουν την πρόγνωση των ασθενών : γλυκοκορτικοειδή, αντιιικοί, αντιπηκτικοί, αγγειοδιασταλτικοί και αντιφλεγμονώδεις παράγοντες όπως και η χρήση υπερβαρικού οξυγόνου.

Θεραπεία με ενδοτυμπανική χορήγηση στεροιδών:

Η χρήση στεροειδών για ενδοτυμπανική χορήγηση ενδείκνυται σε ασθενείς που δεν μπορούν να ανεχθούν την συστημική χορήγηση στεροειδών, σε ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς ή σε ασθενείς προσβεβλημένους από φυματίωση ή HIV.

Η συστημική χορήγηση των στεροειδών αποτελεί την βάση της θεραπείας της SSHL. Η παρατεταμένη όμως χρήση υψηλών δόσεων στεροειδών ενέχει σημαντικές ανεπιθύμητες γαστρεντερικές, μυοσκελετικές, δερματολογικές, νευρολογικές, οφθαλμολογικές, ενδοκρινολογικές και μεταβολικές επιπλοκές.

Τα κύρια οφέλη από την ενδοτυμπανική χορήγηση στεροειδών:
• ανεκτή και σχετικά εύκολη διαδικασία για την εφαρμογή
• υψηλή συγκέντρωση της δραστικής ουσίας μπορεί να διατίθεται απευθείας στο πάσχον αυτί
• σε αντίθεση με την συστημική χορήγηση, η τοπική έγχυση στεροειδών επιλέγει το πάσχον αυτί
• σπάνιες παρενέργειες ή επιπλοκές
• απαιτείται μόνο η εφαρμογή ενός τοπικού αναισθητικού
• καλή συμμόρφωση των ασθενών στην θεραπεία

Βιβλιογραφία

1. Therrocha JR, Ramirez-Camacoj IR. Sudden sensorineural hearing loss: supporting the immunologic theory. Ann Otol Rhinol Laryngol 2002; 111: 989-997.
2. Hegarty JL, Patel S, Fischbein N, Jackler RK, Lalwani AK. The value of enhanced magnetic resonance imaging in the evaluation of endococlear disease. Laryngoscope 2002; 112: 8-17.
3. Herr BD, Marzo SJ. Intratympanic steroid perfusion for refractory sudden sensorineural hearing loss. Otolaryngol Head Neck Surg 2005;132:527-31.
4. Dallan I, Bruschini L, Nacci A, et al. Transtympanic steroids as a salvage therapy in sudden sensorineural hearing loss: preliminary results. ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec 2006;68:185-90.
5. Xenellis J, Papadimitriou N, Nikolopoulos T, et al. Intratympanic steroid treatment in idiopathic sudden sensorineural hearing loss: a control study. Otolaryngol Head Neck Surg 2006;134:940-5.

Σύνδρομο Κροταφογναθικής Άρθρωσης

Η κροταφογναθική άρθρωση και η σωστή λειτουργία της παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία μας και μια πιθανή δυσλειτουργία της μπορεί να προκαλέσει πόνους σε διάφορους μυς, πόνο στο πρόσωπο, κεφαλαλγία, προβλήματα στην ισορροπία του σώματός μας και άλλα συμπτώματα.

Η κροταφογναθική άρθρωση είναι η ένωση της Κάτω Γνάθου με τα Κροταφικά οστά του Κρανίου, ακριβώς μπροστά από τα αυτιά. 

Κάθε φορά που μασάμε, που καταπίνουμε, και μιλάμε, χρησιμοποιούμε αυτήν την άρθρωση.

Αίτια:

Για πολλά άτομα με διαταραχές της κροταφογναθικής διάρθρωσης, το αίτιο είναι άγνωστο. Οι αιτιολογίες που δίνονται για αυτές τις παθήσεις δεν είναι καλά τεκμηριωμένες.

Αυτές περιλαμβάνουν:

• Κακή σύγκλειση των δοντιών ή ορθοδοντικά σιδεράκια
• Στρες και σφίξιμο των δοντιών. Πολλά άτομα με προβλήματα TMJ δεν σφίγγουν τα δόντια και πολλά που σφίγγουν τα δόντια για μεγάλο διάστημα δεν έχουν προβλήματα στην TMJ άρθρωση. Σε κάποια άτομα, το στρες που σχετίζεται με τη διαταραχή αυτή μπορεί να έχει προκληθεί από τον πόνο, αντί να αποτελεί το αίτιο το προβλήματος.
• Άλλα πιθανά αίτια των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την TMJ περιλαμβάνουν την αρθρίτιδα, τα κατάγματα, τις εξαρθρώσεις και τα δομικά προβλήματα που υπάρχουν κατά τη γέννηση

Συμπτώματα:

Στο σύνδρομο αυτό υπάρχει ποικιλία συμπτωμάτων.

1) Χαρακτηριστικός ήχος όταν ανοίγει και κλείνει το στόμα."κλικ"
2) Ήχος τριβής.
3) Πονοκέφαλος ή Ημικρανία.
4) Ζαλάδες.
5) Βουητά στα αυτιά.
6) Υπερβολική φθορά στα δόντια.
7) Πόνος στην περιοχή της άρθρωσης στην διάρκεια της κίνησης.
8) Πόνος στην περιοχή του Αυχένα.
9) Πόνος στο αυτί.
10) Ευαισθησία στο φως.
11) Όταν το στόμα ανοίγει και κλείνει η κίνηση ακολουθεί μια τροχιά “ zigzag”.
12) Σε σοβαρές περιπτώσεις μειώνεται το εύρος ανοίγματος του στόματος.
13) Αδυναμία συγκέντρωσης της προσοχής, «θολούρα» στην σκέψη.
14) Αλλαγές της προσωπικότητας του ατόμου, ευερέθιστοι, καταθλιπτικοί, έλλειψη αυτοσεβασμού, εγωκεντρικοί και υποχόνδριοι.

Εξετάσεις και Δοκιμασίες

Μπορεί να πρέπει να επισκεφθείτε περισσότερους από έναν ειδικούς για τον πόνο και τα συμπτώματα TMJ, όπως τον ΩΡΛ ή έναν οδοντίατρο, ανάλογα με τα συμπτώματά σας.

Μια πλήρης εξέταση μπορεί να ενέχει:

• Οδοντιατρική εξέταση για να διερευνηθεί εάν έχετε κακή ευθυγράμμιση κατά το δάγκωμα
• Ψηλάφηση της άρθρωσης και των μασητήριων μυών για ευαισθησία
• Πίεση γύρω από το κεφάλι για περιοχές που είναι ευαίσθητες ή επώδυνες
• Ολίσθηση των δοντιών από πλευρά σε πλευρά
• Παρακολούθηση, ψηλάφηση και ακρόαση της άρθρωσης κατά το άνοιγμα και κλείσιμο
• Ακτινογραφίες για να αναδειχθούν τυχών ανωμαλίες

Ο γιατρός σας θα πρέπει επίσης να εξετάσει και άλλες παθήσεις, όπως λοιμώξεις, ωτίτιδες, νευραλγίες, ή νευρολογικά προβλήματα και κεφαλαλγίες, ως το αίτιο των συμπτωμάτων σας.

Αντιμετώπιση

Το πρώτο βήμα της θεραπείας του ΚΓΣ είναι η ανακούφιση του πόνου που αισθάνεται ο ασθενής, ιδιαίτερα αν αυτός είναι έντονος και προκαλείται ακόμη και από μικρές κινήσεις της γνάθου.

Η μείωση του πόνου μπορεί να επιτευχθεί με:

• Φαρμακευτική αγωγή, όπως παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη, και μυοχαλαρωτικά.
• Θερμά ή κρύα επιθέματα, που χαλαρώνουν την ένταση των μυών και μειώνουν τον πόνο.
• Ελαφρό μασάζ στους μύες που κινούν την γνάθο
• Αποφύγετε δράσεις που προκαλούν συμπτώματα, όπως το χασμουρητό και το μάσημα τσίχλας.
• Μάθετε τεχνικές μείωσης του στρες.
• Η άσκηση αρκετές φορές την εβδομάδα μπορεί να σας βοηθήσει να αυξήσετε την αντοχή σας στον πόνο.
• Ειδικοί προστατευτικοί νάρθηκες για το στόμα, χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του σφιξίματος, τριξίματος των δοντιών και των διαταραχών TMJ.
• Βελονισμός
  

Ο βελονισμός ανακουφίζει τον πόνο, λύει την μυικό σπασμό των μυών της περιοχής της κροταφογναθικής άρθρωσης και αντιμετωπίζει επίσης τα συμπτώματα της κεφαλαλγίας, αυχεναλγίας του στρες της κατάθλιψης και της αδυναμίας συγκέντρωσης. Πρόκειται για μια ολιστική θεραπεία που είτε συμπληρώνει την ενδεδειγμένη θεραπευτική προσέγγιση ή χρησιμοποιείται και ως μεμονωμένη θεραπεία.

Βιβλιογραφία

1. Flint PW, et al. Cummings Otolaryngology: Head & Neck Surgery. 5th ed. Philadelphia, Pa.: Mosby Elsevier; 2010.
2. Sheon RP. Temporomandibular joint dysfunction syndrome. 2012.
3. Bope ET, et al. Conn's Current Therapy. Philadelphia, Pa.: Saunders Elsevier; 2012.
4. Rosted R. Practical recommendations for the use of acupuncture in the treatment of temporomandibular disorders based on the outcome of published controlled studies. Oral Dis. 2000;7:109-115.
5. Shen YF, Goddard G. The short-term effects of acupuncture on myofascial pain patients after clenching. Pain Pract. 2007 Sep;7(3):256-64.

Βαρηκοΐα

Βαρηκοΐα Η βαρηκοΐα είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα υγείας. 

Η βαρηκοΐα είναι η δυσλειτουργία της ακοής και όχι η απώλειά της. Ένας βαρήκοος δεν είναι κωφός. Μπορεί να συμβεί στον καθένα και σε κάθε ηλικία. Μερικοί γεννιούνται βαρήκοοι, ενώ άλλοι πάσχουν από βαρηκοΐα συνήθως με το πέρασμα της ηλικίας. Το κτύπημα στο κεφάλι, φλεγμονές του αυτιού ή παρατεταμένη έκθεση σε δυνατούς θορύβους μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα ακοής.

Πως διακρίνουμε κάποιον ο οποίος πάσχει από

βαρηκοΐα;

• Έχει πρόβλημα στο να αντιλαμβάνεται μερικούς ήχους.
• Παραπονείται πως πολύς κόσμος μιλάει μπερδεμένα και όχι καθαρά.
• Βάζει την τηλεόραση δυνατά όταν οι άλλοι ακούνε πιο σιγά.
• Συχνά ζητά από τους συνομιλητές σου να μιλούν πιο δυνατά ή να επαναλάβουν αυτό που είπαν.
• Του είναι δύσκολο να καταλαβαίνει τους συνομιλητές του όταν μιλούν σε θορυβώδες περιβάλλον.
• Οι συνομιλητές του σχολιάζουν την αδυναμία του να ακούει καθαρά.

Στατιστικά, ο βαρήκοος καταλαβαίνει το πρόβλημα του μετά από 3-4 χρόνια, ακόμη και αργότερα. Συνήθως οι γύρω του (οικογένεια, φίλοι) είναι αυτοί που το αντιλαμβάνονται πρώτοι.

Ανάλογα με την εντόπιση της βλάβης που προκάλεσε τη βαρηκοΐα διακρίνονται τα ακόλουθα είδη βαρηκοΐας:

• Βαρηκοΐα τύπου αγωγής ή αγωγιμότητας, όταν η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα αγωγής (μεταβίβασης) του ήχου, δηλαδή στο έξω ή στο μέσο αυτί.
• Νευροαισθητήρια βαρηκοΐα ή βαρηκοΐα τύπου αντιλήψεως, όταν η βλάβη εντοπίζεται μεταξύ έσω ωτός και ακουστικού φλοιού του εγκεφάλου. Η βλάβη αφορά τον κοχλία (κοχλιακή) ή την αρχή του κοχλιακού νεύρου (οπισθοκοχλιακή) ή την κεντρική ακουστική οδό από το κοχλιακό νεύρο μέχρι τον ακουστικό φλοιό στον κροταφικό λοβό του εγκεφάλου.
• Βαρηκοΐα μικτού τύπου, όταν συνυπάρχουν βαρηκοΐα αγωγής και νευροαισθητήρια στο ίδιο αυτί.
• Κεντρική βαρηκοΐα, όπου το ηχητικό ερέθισμα φτάνει φυσιολογικά στον εγκέφαλο, αλλά η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα επεξεργασίας του, δηλαδή στην ακοή αντιλήψεως. Αποτελεί νευρολογική εκδήλωση.
• Ψυχογενής βαρηκοΐα, όταν δεν υπάρχει οργανική βλάβη στο σύστημα της ακοής. Εδώ ανήκουν η υστερική βαρηκοΐα και η βαρηκοΐα εκ προσποιήσεως.

Oι πιο συχνές αιτίες βαρηκοΐας

Στην παιδική ηλικία πολύ συχνές είναι οι διάφορες μορφές ωτίτιδας με πιο συχνή την εκκριτική ωτίτιδα, όπου μαζεύεται υγρό πίσω από το τύμπανο. Οφείλεται σε κακό αερισμό του αυτιού από την ευσταχιανή σάλπιγγα, που φράσσεται από υπερπλαστικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια). Η θεραπεία είναι απλή με τη χειρουργική αφαίρεση των εκβλαστήσεων και την παροχέτευση του υγρού με άμεση βελτίωση της ακοής.

Παρατηρώντας την αντίδραση του παιδιού σας στους ήχους, θα εντοπίσετε πιθανά προβλήματα ακοής. Απαντά το μωρό σας στον ήχο της φωνής σας; Καταλαβαίνει το νήπιο απλές λέξεις και ήχους και προσπαθεί να τους μιμηθεί; Καταλαβαίνει το παιδί σε μεγαλύτερη ηλικία τι του λέτε μόνο αν σας κοιτάζει όταν του μιλάτε;

Τα προβλήματα ακοής καθυστερούν την ανάπτυξη της ομιλίας, γλώσσας και ικανότητας μάθησης του παιδιού. Είναι πολύ σημαντικό να εντοπίσετε πιθανά προβλήματα ακοής όσο το δυνατό νωρίτερα.

Στους ενήλικες εκτός από τη χρόνια ωτίτιδα είναι πολύ συχνή στη χώρα μας και η ωτοσκλήρυνση. Προσβάλει σιγά-σιγά και τα δυο αφτιά, τις γυναίκες πολύ συχνότερα από τους άνδρες και αφορά συνήθως νεαρές ηλικίες, που δύσκολα αποδέχονται τα ακουστικά σαν μόνιμη λύση του προβλήματος της ακοής. Ο αναβολέας (το τελευταίο οστάριο πριν από τον κοχλία) καθηλώνεται στη θυρίδα του λόγω εναπόθεσης αλάτων στον ελαστικό του σύνδεσμο, με αποτέλεσμα να μην μεταδίδει πλέον τις δονήσεις του ήχου στα υγρά του κοχλία.

Για πολλούς η βαρηκοΐα είναι σημάδι της ηλικίας. Είναι ωστόσο τόσο βαθμιαία και απαρατήρητη διαδικασία που ο βαρήκοος είναι ο τελευταίος που καταλαβαίνει ότι έχει πρόβλημα. Άτομα που πάσχουν από σταδιακήβαρηκοΐα συχνά δυσκολεύονται να συνομιλούν όταν βρίσκονται σε πλήθος και παραπονιούνται ότι οι συνομιλητές τους μασάνε τις λέξεις τους.

Αντιμετώπιση:

Θεραπεία βαρηκοΐας τύπου αγωγιμότητας

α)Συντηρητική αγωγή
Η συντηρητική θεραπεία στην αντιμετώπιση της βαρηκοΐας τύπου αγωγιμότητας έχει θέση σε περιπτώσεις όπως η οξεία μέση ωτίτιδα, η εξωτερική ωτίτιδα και γενικά όταν η βαρηκοΐα είναι απότοκος φλεγμονών και λοιμώξεων, όπου με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή έχουμε ίαση της αιτίας (φλεγμονή) και του αποτελέσματος (βαρηκοΐα). 

Επίσης, στην εκκριτική ωτίτιδα είναι πολλές οι φορές που συγκεκριμένες ασκήσεις είναι αρκετές για να υποχωρήσει, ενώ στην απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου από βύσμα κυψέλης αρκεί η αφαίρεση του βύσματος για να επανέλθει η ακοή στα φυσιολογικά επίπεδα. Τέλος, η τραυματική διάτρηση του τυμπανικού υμένα συνήθως αυτοϊάται.

β)Χειρουργική αγωγή
Επεμβάσεις όπως η αναβολεκτομή σε ωτοσκλήρυνση του αναβολέα, η αφαίρεση όγκων του έξω ακουστικού πόρου ή του μέσου ωτός και η τυμπανοπλαστική σε χρόνιες ωτίτιδες βελτιώνουν την βαρηκοΐα που προκαλούν οι εν λόγω παθήσεις.
Γενικά η πρόγνωση της βαρηκοΐας τύπου αγωγιμότητας είναι καλή και επιτυγχάνεται βελτίωση αν όχι ίαση στις περισσότερες περιπτώσεις με την εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας.

Θεραπεία νευροαισθητήριας βαρηκοΐας

Ακουστικά βαρηκοΐας

Πρόκειται για ηλεκτρονικές μικροσυσκευές που τοποθετούνται στο πίσω μέρος του πτερυγίου του αυτιού και στον έξω ακουστικό πόρο, οι οποίες ενισχύουν τους ήχους για να γίνουν ακουστοί από τα βαρήκοα άτομα. Ενδείξεις εφαρμογής τους είναι π.χ η πρεσβυακουσία και οι κληρονομικές βαρηκοΐες. Απαιτείται ειδική εκπαίδευση μετά την εφαρμογή (λογοθεραπεία)