Eκκριτική ωτίτιδα
Η εκκριτική ωτίτιδα είναι μια πολύ συχνή νόσος και μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία, είναι δε ιάσιμη εφόσον αντιμετωπιστεί σωστά! Είναι πάθηση του μέσου ωτός, και συνίσταται στη συλλογή υγρού στο μέσο ούς λόγω δυσλειτουργίας ή απόφραξης της ευσταχιανής σάλπιγγας. Το υγρό στην εκκριτική ωτίτιδα είναι πρακτικά στείρο, αν και καλλιέργειες είναι θετικές για παρουσία μικροοργανισμών σε ποσοστό 40%. Η νόσος παρουσιάζεται σε παιδιά σε ποσοστό 70 έως 80%, αλλά μπορεί να παρουσιαστεί και σε οποιαδήποτε ηλικία. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξή της είναι ο φτωχός αερισμός της κοιλότητας του μέσου ωτός μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας.Συχνότερες αιτίες που προκαλούν δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας είναι:
-Ανώμαλη ή ατελής ανάπτυξη ευσταχιανής σάλπιγγας.-Απόφραξη από υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων, κύστη ή όγκο ρινοφάρυγγα, πολύποδες ρινός.-Ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού.
-Αλλεργία.
-Υπερωιοσχιστία.
-Ακτινοθεραπεία
-Αυξομειώσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης (π.χ. αεροπορικά ταξίδια, καταδύσεις)
Συμπτώματα
Η πάθηση χαρακτηρίζεται από ήπια έως μέτρια βαρηκοΐα και έντονο αίσθημα μπουκώματος (πληρότητας) του αυτιού. Στα παιδιά γίνεται αντιληπτή από τους γονείς, όταν παρατηρούν ότι το παιδί δεν ακούει καλά ή σε τυχαία ιατρική εξέταση. Η βαρηκοΐα μπορεί να φτάσει και τα 35-40 db HL και να συνοδεύεται από εμβοές (βουητά) διαφορετικής συχνότητας και έντασης, ωταλγία, μερικές φορές και από ίλιγγο, λόγω πίεσης του υγρού στην ωοειδή ή στρογγυλή θυρίδα.Εάν εκλείψει η αιτία που προκαλεί την εκκριτική ωτίτιδα, η νόσος ιάται σε διάστημα 10-20 ημερών σε ποσοστό 90%.
Κύρια διαγνωστική μέθοδο αποτελεί η εξέταση του αυτιού με το μικροσκόπιο. Με τον τρόπο αυτό διαπιστώνεται όχι μόνο η παρουσία υγρού στην τυμπανική κοιλότητα, αλλά και η σύστασή του καθώς και τυχόν επαπειλούμενες χρόνιες αλλοιώσεις του μέσου ωτός. Η ανάπτυξη ζελατινώδους υφής στο περιεχόμενο υγρό ή η διαπίστωση επικίνδυνων εισολκών της τυμπανικής μεμβράνης απαιτεί πιο επιθετική θεραπευτική αντιμετώπιση. Όπου θεωρείται σκόπιμο τότε διενεργείται ακτινολογικός έλεγχος για παρουσία υπερτροφικών αδενοειδών εκβλαστήσεων σε παιδιά, όπως επίσης και η ενδοσκόπηση του ρινοφάρυγγα και ο απεικονιστικός έλεγχος (CT ή MRI ρινοφάρυγγα) σε ενήλικες.
Αντιμετωπιση
Η αντιμετώπιση της νόσου είναι φαρμακευτική και χειρουργική, ανάλογα με την αιτία που την προκαλεί και τη χρονική διάρκεια της νόσου. Τα φάρμακα επιλογής για την συντηρητική αντιμετώπιση του προβλήματος είναι τα αντιισταμινικά και τα ενδορινικά στεροειδή που μπορούν να συνδυαστούν με αντιβιοτικά και ρινοπλύσεις όταν συνυπάρχει πυώδης ρινίτιδα. Συγχρόνως προτείνονται και ασκήσεις που βοηθούν στη διάνοιξη της ευσταχιανής σάλπιγγας.
Παρουσία υγρού στην κοιλότητα του μέσου ωτός για χρονικό διάστημα άνω των δύο μηνών αποτελεί ένδειξη για παρακέντηση του τυμπανικού υμένα (μυριγγοτομή) και αναρρόφηση του υγρού, προκειμένου να αποφευχθούνοι επιπλοκές όπως η δημιουργία συμφύσεων ανάμεσα στα οστάρια και στα τοιχώματα του μέσου ωτός, καθώς και η μετάπλαση του πλακώδους επιθηλίου σε εκκριτικό. Το χρονικό διάστημα των δύο μηνών είναι συνάρτηση διαφόρων παραγόντων. Εάν ο ασθενής είναι ενήλικας και η εκκριτική ωτίτιδα μονόπλευρη με σημεία βελτίωσης, η παρακέντηση του τυμπάνου μπορεί να καθυστερήσει ή να αποφευχθεί. Εάν όμως ο ασθενής είναι παιδί σε σχολική ηλικία, με μαθησιακές δυσκολίες και αμφοτερόπλευρη νόσο, είναι προτιμότερο να αντιμετωπιστεί νωρίτερα χειρουργικά.
Η μυριγγοτομή μπορεί να συνοδεύεται ή όχι από την τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού (Grommets). Είναι σωλινίσκοι μικρών διαστάσεων που τοποθετούνται εύκολα, αποβάλλονται σιγά-σιγά από τον οργανισμό και σκοπός τους είναι να κρατούν ανοιχτή την παρακέντηση και να επιτρέπουν τον αερισμό του μέσου ωτός για χρονικό διάστημα μερικών μηνών.
Στα παιδιά, αλλά και σε ορισμένους ενήλικες, η επέμβαση αυτή γίνεται υπό γενική αναισθησία. Αποτελεί μια επέμβαση που πραγματοποιείται σε περιορισμένο ανατομικά χώρο και δεν υπάρχει λόγος για περιττούς τραυματισμούς, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να αντιμετωπισθούν και συνοδές παθήσεις, όπως η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις η επέμβαση πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία. Ο ασθενής εξέρχεται αυθημερόν από το νοσοκομείο και λαμβάνει ολιγοήμερη αντιβιοτική αγωγή.
Χριστίνα Ευθυμίου. ΩΡΛ Χειρουργός
